Product Discovery – jak odkrywać możliwości dla biznesu i tworzyć aplikacje z myślą o użytkownikach
Co mają ze sobą wspólnego detektywi i zespoły, które tworzą aplikacje?
Jeśli chcesz złapać złodzieja, który wykradł rodową biżuterię, szukasz śladów i poddajesz je analizie. W końcu odkrywasz rozwiązanie tajemnicy.
Podobnie jest z wymyślaniem pomysłów na aplikację. Tylko ten proces nazywa się Product Discovery (z ang. odkrywanie produktu). W jego wyniku dostajesz koncepcję aplikacji, która odpowiada na potrzeby użytkowników.
Żeby tak się stało, musisz zdobyć informacje o użytkownikach i ich problemach, przeanalizować je, a następnie popracować nad rozwiązaniem. Mówiąc krótko, etap Product Discovery może zaważyć na sukcesie Twojego przedsięwzięcia.
TL;DR
- Odkrywanie produktu jest kluczowym procesem w tworzeniu udanych aplikacji.
- Podczas fazy Product Discovery informacje o potencjalnych użytkownikach i ich potrzebach są zbierane i analizowane w celu stworzenia koncepcji aplikacji.
- Najlepsze rezultaty osiągamy dzięki wykorzystaniu wyników badań jakościowych (np. testów z udziałem potencjalnych użytkowników) i ilościowych (np. ankiet albo analityki produktowej).
- Ta faza pomaga uniknąć marnowania budżetu na produkt, którym nikt nie jest zainteresowany.
- Badania i analizy przeprowadzane w czasie Product Discovery zapewniają wgląd w problemy użytkowników i pomagają odkrywać nowe możliwości biznesowe.
- Techniki Product Discovery umożliwiają lepsze dopasowanie produktu do potrzeb rynku (product-market fit), co przekłada się na skuteczniejszą realizację celów biznesowych.
- Warsztaty Product Discovery pozwalają uporządkować wiedzę na temat użytkowników i biznesu, przeanalizować zdobyte informacje oraz wypracować pomysły i rozwiązania, które dają największe szanse na powodzenie projektu.
- Dzięki warsztatom zespół deweloperski buduje też wspólną wizję produktu, co korzystnie wpływa na efektywność działań prowadzonych w kolejnych etapach rozwoju aplikacji.
Czym jest proces Product Discovery?
Zanim rozpocznie się programowanie aplikacji, ma miejsce etap nazywany Product Discovery.
Jest on poświęcony zbieraniu i analizie informacji o użytkownikach. Ich motywacjach, problemach oraz potrzebach.
Polegamy na nich w procesie ideacji i przy projektowaniu produktu. Aplikacja powinna odpowiadać na zauważone problemy, żeby oferować użytkownikom prawdziwą wartość. Właśnie dlatego odkrywanie produktu (product discovery) jest tak ważne.
Dlaczego warto skupić się na tej fazie procesu?
Głównie dlatego, żeby nie przeznaczać budżetu na coś, czym nikt nie jest zainteresowany.
25% aplikacji pobranych w 2019 roku w USA otworzono tylko raz, jak podaje Statista. Bywa, że przy tworzeniu produktów polegamy na przypuszczeniach, które nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością.
Product Discovery pomoże Ci zapomnieć o mylnych założeniach i pozwoli zauważyć luki, które Twoja aplikacja mogłaby wypełnić.
Odpowiednio przeprowadzony research i analiza odkrywają, z czym zmagają się użytkownicy. Pokazują też, jakie możliwości stwarza to dla Twojego biznesu.
Jakiego rodzaju informacje możesz uzyskać?
Proces Product Discovery może Ci dać odpowiedzi m.in. na poniższe pytania:
- kim są Twoi potencjalni użytkownicy, co chcą osiągnąć i dlaczego?
- jak możesz odpowiedzieć na potrzeby grupy docelowej i zaoferować nową wartość w ramach produktu?
- co wywołuje w użytkownikach frustrację, a co daje radość?
W zależności od celu projektu, Twoje badania mogą pójść w innym kierunku. Na przykład jeśli masz już produkt, pewnie wolisz się dowiedzieć:
- jak powinien wyglądać rozwój produktu?
- kto może być Twoją kolejną grupą docelową?
- jaki model biznesowy będzie lepszy w Twoim przypadku?
- co powoduje problemy z aktualną aplikacją? Czemu nie zwiększa ona sprzedaży, tak jak oczekiwano?
User research – metody
Najpierw ustalasz cele, a następnie wybierasz właściwą metodę badawczą. Jest wiele różnych rozwiązań, które wydobywają na światło dzienne problemy i motywacje użytkowników. Na jakie powinieneś się zdecydować w fazie Product Discovery?
Spoiler alert: to zależy.
Nie ma jednego słusznego podejścia do badań użytkowników. Na tym etapie powinieneś jednak przede wszystkim pamiętać, że metody mogą być jakościowe i ilościowe.
Badania jakościowe
Są najlepszym rozwiązaniem, jeśli chcesz poznać np. opinie, motywacje, podejście czy obawy danej grupy. Badania jakościowe to doskonały sposób, żeby zgłębić perspektywę użytkownika.
Skupiają się one na obserwacji, wywiadach. Próba badawcza może być całkiem niewielka. Często nawet kilka wywiadów bywa nieocenionym źródłem informacji.
Taki research może Ci pomóc w określeniu, czemu ludzie robią to, co robią, co ich powstrzymuje przed osiąganiem celów i z czego wynikają ich decyzje.
Przykłady technik jakościowych:
- wywiady z potencjalnymi użytkownikami
- badanie terenowe
- badanie dzienniczkowe.
Badania ilościowe
Co robią użytkownicy? Ile zwykle mają lat? Jakie są aktualne trendy, które powinniśmy wziąć pod uwagę? Aby odpowiedzieć na te pytania, wybierz metody ilościowe. Opierają się one na o wiele większych liczbach w porównaniu z badaniami jakościowymi. Tylko wtedy dają reprezentatywne wyniki.
Dane pozyskane w ten sposób pozwalają nam formułować ogólne wnioski.
Przykłady metod ilościowych:
- ankiety
- analityka produktowa.
Według ankiet przeprowadzonych przez Norman Nielsen Group, pośród popularnych metod wykorzystywanych w fazie product discovery możemy też znaleźć m.in. wywiady z interesariuszami, analizę konkurencji i testy użyteczności.
Dobrze wiedzieć więcej, więc zachęcamy Cię do przeczytania o różnicach pomiędzy jakościowymi a ilościowymi badaniami. Ale póki co, pamiętaj tylko, że najlepiej wykorzystywać oba rodzaje danych, żeby otrzymać pełny obraz.
– Use case –
Aby lepiej zrozumieć, czemu warto zacząć od badań, poznaj Kim. Pracuje w małej firmie rozwijającej aplikację dla właścicieli psów, którzy chcą się dowiedzieć, jakie miejsca są najlepsze na spacer.
Ale jak wybierają trasy? Co biorą pod uwagę? Jakie informacje chcieliby zobaczyć? Kim musiała się tego dowiedzieć, żeby móc odpowiedzieć na ich potrzeby.
Badanie: Jej pierwszym źródłem wiedzy były lokalne grupy facebookowe dla właścicielu psów w dużych miastach. Kim sprawdzała, czy są tam posty dotyczące spacerów. Skontaktowała się też z kilkoma właścicielami i wybrała się z nimi na spacer, żeby samemu się przekonać, na co zwracają oni uwagę.
Wyniki: Okazało się, że często mają dwie czy trzy ulubione trasy i rzadko szukają nowych opcji. Jednak kiedy podejmują konkretne decyzje, zależy to od wielu czynników, takich jak tłum, pogoda, specjalne przestrzenie wydzielone dla psów itp.
Na podstawie badań zespół Kim zaprojektował kilka nowych funkcji. Podjął też decyzję o tym, żeby nie wdrażać pewnych funkcjonalności, ponieważ prawdopodobnie nie wzbudziłyby zainteresowania użytkowników. Koniec końców pozwoliło im to zaoszczędzić czas i pieniądze.
Warsztaty Product Discovery
Mamy informacje, teraz musimy zrobić z nich użytek. Sprawdzonym sposobem na przetwarzanie danych są warsztaty Product Discovery (warsztaty UX). W ich wyniku możesz otrzymać rozwiązanie, które sprawi, że produkt stanie się lepszy. Ich agendę należy dopasować do celu, jaki Twoja firma chce osiągnąć.
Kto bierze udział w takich warsztatach? Zespół agencji software’owej. W jego skład mogą wchodzić np. projektanci UX i UI, programiści czy user researcherzy. Firmę, która planuje zbudować aplikację, reprezentują zwykle osoby, które mają największą wiedzę o użytkownikach i biznesie np. product owner, product manager czy osoba zbierająca feedback klientów.
Przykłady warsztatowych artefaktów
Podczas sesji uczestnicy biorą udział w ćwiczeniach, które pomagają im wymyślać najlepsze rozwiązania. Poniżej zamieszczam jedynie przykładowe artefakty, jakie można wypracować w ramach warsztatu w fazie Product Discovery.
#Persona
To profil osoby, która reprezentuje grupę użytkowników, dla jakich budujesz aplikację. Opisuje on demografię, styl życia persony, jej motywacje, bolączki i potrzeby. Zazwyczaj tworzy się kilka person, ale należy wybrać tę najważniejszą.
#Customer Journey Map
Ta mapa prezentuje całą ścieżkę, którą przechodzą użytkownicy, żeby osiągnąć cel i rozwiązać swój problem. Każdy etap pokazuje ich działania, myśli i emocje. Możesz to wykorzystać, żeby odkryć obszary powodujące dyskomfort, zrozumieć, co ludzie spodziewają się osiągnąć lub znaleźć niewykorzystane możliwości dla swojej aplikacji.
#Value Proposition Canvas
Składa się z dwóch części – pierwsza skupia się na użytkownikach (zadania do wykonania, bolączki, korzyści), podczas gdy ta druga koncentruje się na użytkowniku (usługi produktowe, uśmierzacze bólu, czynniki generujące korzyści). VAP rekomenduje się wtedy, kiedy chcesz ustalić, co Twój produkt powinien oferować.
#Historyjki użytkownika (user stories)
Opisują, co ludzie robią z produktem i dlaczego to robią. Bazują na prostym schemacie: Jako [kto] chcę [co zrobić], żeby móc [coś osiągnąć].
Na przykład: Jako właściciel psa chcę sprawdzić, czy jego ulubiony park nie jest zatłoczony, żeby móc pójść w ciche miejsce.
Potrzebujesz pomocy w fazie Product Discovery? Przeczytaj więcej o naszych warsztatach i powiedz nam, co chciałbyś osiągnąć.
– Use case –
Wróćmy do Kim. Najpierw uporządkowała ona dane zebrane podczas badań. Teraz jej celem jest ustalenie:
- co użytkownicy chcą osiągnąć (poza wyprowadzeniem psa)
- jak aplikacja może pomóc grupie docelowej
- jakie funkcje są niezbędne do tego, żeby rozwiązać problem
- jakie dodatkowe funkcjonalności aplikacja mogłaby mieć
- jak to wszystko pomaga firmie osiągać cele biznesowe.
Kim znalazła odpowiedzi podczas warsztatu Product Discovery.
Jego uczestnicy stworzyli trzy persony i uzupełnili szablon VPC. Wypisali też funkcje, które muszą się znaleźć w MVP i te, które powinny być dodawane później.
Następne kroki
Kiedy proces Product Discovery zbliża się ku końcowi, zespół produktowy ma jeszcze wiele pracy do zrobienia.
Krok nr 1: UI designer przygląda się artefaktom, takim jak persony czy mapy użytkownika. Na podstawie tych i innych materiałów przygotowuje projekt interfejsu aplikacji.
Kiedy UI design jest gotowy (lub przynajmniej najważniejsze ścieżki aplikacji), warto przeprowadzić testy użyteczności. W ten sposób sprawdzisz, jakie elementy i rozwiązania działają dobrze i co należy ulepszyć.
Krok nr 2: Programiści tworzą listę wszystkich niezbędnych funkcjonalności aplikacji i szacują, ile czasu zajmie im stworzenie produktu.
Krok nr 3: Zespół produktowy spotyka się z klientem podczas spotkania kickoffowego. To właśnie wtedy omawiamy kwestie organizacyjne, rozmawiamy o celach biznesowych i dzielimy się informacjami oraz materiałami związanymi z produktem.
Po kickoffie zaczynamy rozwijać aplikację!
Continuous discovery – czemu warto być na bieżąco?
Odbiorcy oczekują, że dodasz nowe funkcje, ułatwisz jakieś działania, dostosujesz interfejs do aktualnych trendów itp.
Ale co dokładnie powinieneś zmienić lub dodać? Continuous discovery, czyli nieustanne odkrywanie pozwoli Ci znaleźć odpowiedź. Dzięki temu będziesz wiedzieć, jakie elementy należy dodać do projektu UX lub UI, a jakie usunąć. Bo proces odkrywania produktu nie kończy się wraz z publikacją aplikacji. A przynajmniej nie powinien.
Dobrą praktyką jest nieprzerwana analiza opinii klientów i mierzenie rezultatów. To pomaga podejmować lepsze decyzje na podstawie danych i pozwala sprawdzać, czy użytkownicy są pozytywnie nastawieni do nowych elementów. W ten sposób możemy tworzyć naprawdę wartościowe produkty.
Powszechne obawy dotyczące fazy odkrywania produktu
Chociaż wydaje się, że to najlepszy sposób na uniknięcie kosztownych błędów, nadal wiele firm ma obawy, które sprawiają, że niezbyt chętnie myślą o rozpoczynaniu tego procesu. Dlaczego?
Robienie badań zajmuje za dużo czasu
Czemu firmy nie przeprowadzają procesu Product Discovery? Zwykle z powodu presji czasu (org. “Time pressure to delivery”) – w ankiecie przeprowadzonej przez NN Group ten powód respondenci podawali najczęściej.
I prawdę mówiąc, czasem ten proces rzeczywiście bywa czasochłonny. Ale nie zawsze tak jest.
Jeśli powiesz nam od razu ile masz czasu, spróbujemy dopasować metody do Twojego harmonogramu.
Poza tym badania mogą pokazać, że pewne funkcje, które chciałeś mieć, nie są wcale niezbędne. W rezultacie dodatkowy czas poświęcony na odkrywanie produktu pozwala Ci zaoszczędzić jeszcze więcej czasu na rozwój aplikacji i testy.
Proces odkrywania produktu jest zbyt kosztowny
Nie jesteś w stanie znaleźć dodatkowego budżetu na pokrycie wydatków związanych z Product Discovery? Może wcale nie trzeba będzie tego robić. Badania pozwalają znaleźć funkcje, które nie powinny być w aplikacji. Dlatego oszczędzasz nie tylko czas, ale też też środki na rozwój projektu.
A co jeśli trafisz na pomysł, który wcześniej nie przyszedł Ci do głowy? Możesz w ten sposób zyskać funkcjonalność, która wyróżni Twój produkt pośród konkurencji.
Poza tym jeśli coś pójdzie nie tak, nadal trzeba będzie zatrudnić badacza w późniejszej fazie projektu. Ale wtedy ostateczny koszt będzie wyższy, biorąc pod uwagę poprawki i potencjalnie istotne zmiany.
“Wiemy już, kim są nasi użytkownicy i czego chcą.”
Zgadujemy, że wielu product managerów wymówiło już takie słowa. Kilka miesięcy później wielu z nich nie miało już ochoty się śmiać podczas lektury raportów.
Czemu? Ponieważ ich wizja grupy odbiorców jest często tendencyjna i opiera się jedynie na przypuszczeniach i domysłach. A nawet jeśli wcześniej badania były przeprowadzane (np. w celach marketingowych), nie oznacza to od razu, że pozyskane informacje będą pomocne w naszym projekcie.
Wybór metod, sposób zadawania pytań – wszystkie te czynniki są ważne, gdy chcemy zyskać dostęp do rzetelnych informacji.
Podsumowanie
Techniki Product Discovery są dla Ciebie jeśli chcesz poznać lepiej użytkowników. Z ich pomocą dowiesz się, co chcą osiągnąć i jakie są ich obawy.
To też rozwiązanie, które pozwala Ci ustalić szanse biznesowe, jakie Twój produkt mógłby wykorzystać.
Poza tym dzięki niemu możesz zaoszczędzić i przeznaczyć mniej czasu na rozwój projektu.
Jeśli potrzebujesz kogoś, kto poprowadzi Cię przez ten proces i zajmie się odkrywaniem produktu – skontaktuj się z nami. Z przyjemnością pomożemy Ci też budować wartościowe produkty, które wspierają biznes i jednocześnie odpowiadają na potrzeby użytkowników.
Proces tworzenia aplikacji składa się w kilku etapów. Dowiedz się więcej:
